CAS Testi – Bilişsel Değerlendirme Sistemi
CAS Testi 5-17 yaş grubundaki çocukları zihinsel açıdan değerlendiren bir zeka ve yetenek testidir, CAS Testi (CognitiveAssessmentSystem) yani Zihinsel Değerlendirme Sistemi anlamına gelmektedir.
CAS 5 – 7 ve 8 – 17 yaş olarak iki ayrı form şeklinde düzenlenmiştir, çünkü bazı alt testler, sadece 5 – 7 yaş bazıları da sadece 5 – 17 yaş arasını kapsarken; bazı alt testler 5 – 17 yaş aralığının tamamını kapsamaktadır.
CAS Testinin Uygulama ve Kullanım Alanları
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların, öğrenme güçlüğü olanların, zihinsel engelli olanların, travmatik beyin hasarı olanların, ciddi duygusal bozuklukları olanların, üstün zekalı çocukların değerlendirilmesi, planlama problemleri olanların belirlenmesi ve başarının önceden kestirilmesi gibi durumlar için CAS (Bilişsel Değerlendirme Sistemi) Batarya Zeka Testi uygulanabilir ve kullanılabilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
CAS Testi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların bilişsel işlem özelliklerinin değerlendirilmesi açısından uygun bir araçtır. Dikkat ve Planlama Ölçekleri bu tanı düşünüldüğünde özellikle önemlidir. Dikkat Ölçeği; bireyin, seçici dikkatte, uygun uyarıcıya yönelmede ve uygun olmayan uyarıcılara ise direnmede ne kadar başarılı olduğunun belirlenmesi hakkında uygulayıcılara imkan sağlar. Planlama Ölçeği; çocukların, bilişsel aktivitelerini organize etmede ve kendilerini programlamadaki seviyelerini belirlemede ne kadar başarılı olduklarının ortaya konulmasında uygulayıcılara iyi bir değerlendirme aracı sağlar.
Öğrenme Güçlüğü
CAS Testi, öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır, mesela, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardım edebilir, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir; aynı biçimde, matematik problemlerinin çözümüne ilişkin planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
Zihinsel Engelli
Bir çocuğun zihinsel engelli olma olasılığının belirlenmesinde CAS testi iki açıdan kullanışlıdır, birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az gereksinim duyan bir değerlendirme sağlar, böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı, puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine imkan sağladığından ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
Travmatik Beyin Hasarı Olanlar
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı duyarlı olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar, organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama; özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994) ve CAS bu bilişsel fonksiyonları kapsamaktadır.
Ciddi Duygusal Bozuklukları Olanlar
CAS testi, ciddi duygusal bozuklukları bulunan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar; bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili yaşadıkları güçlükleri CAS testi planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.
Üstün Zekalı Çocuklar
CAS’ın dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine, CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne imkan sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda, üstün olan bireyleri belirleyebilir. Ölçülen fonksiyonların daha geniş kapsamlı olması yüzünden geleneksel testlerle belirlenenlere göre daha çeşitli alanlarda üstün çocukları belirleyebilir.
Planlama Problemleri Olanlar
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlamaktadır (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri, çocuğun faaliyetleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı duyarlıdır.
Başarının Önceden Kestirilmesi
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedefler. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilgilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergeyken, Dört PASS ölçeğinin her birine ilişkin standart puanlar ise akademik performansın özel alanlarıyla ilişkilidir.
UZM. DR. SERKAN SÜREN
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
